Wdrożenie Dyrektywy AML V, czyli przepisów dotyczących kwestii zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz wprowadzenie zmian, do których zobowiązała się Polska w rezultacie postępowania naruszeniowego wszczętego przez Komisję Europejską, nastąpi już niebawem.
Z opóźnieniem, gdyż dopiero 10 lutego 2021 Komisja Finansów Publicznych oficjalnie zapoznała się z projektem ustawy, mimo tego że termin na implementację dyrektywy upłynął 10 stycznia 2020 r. Projekt przepisów implementujących został przyjęty przez Sejm 25 lutego 2021r. i skierowany do Senatu. W najbliższych tygodniach należy się zatem spodziewać, że nowe przepisy staną się już obowiązującym prawem.
Kolejne odsłony zmian regulacyjnych w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy, zarówno w wymiarze międzynarodowym, unijnym jak i krajowym, rozszerzają zakres podmiotowy stosowania przepisów o nowe obszary. Procedowana właśnie zmiana przepisów nałoży nowe obowiązki na kolejne grupy przedsiębiorców.
W tym kontekście warto wskazać trzy zmiany o charakterze podmiotowym, które wynikają z nowych przepisów.
Rozszerzenie katalogu podmiotów wskazanych jako instytucje obowiązane
Założenia ustawy AML w katalogu instytucji obowiązanych umieszczały dotąd m.in. przedsiębiorców przyjmujących lub dokonujących płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, przedstawicieli banków, kas oszczędnościowo kredytowych, pośredników ubezpieczeniowych, reprezentantów zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych, kantorów wymiany walut, a także notariuszy, przedstawicieli innych zawodów prawniczych, doradców podatkowych, księgowych czy biegłych rewidentów.
W nowej odsłonie do katalogu dodano:
- przedsiębiorców innych niż doradcy podatkowi i biegli rewidenci, których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego, niebędących innymi instytucjami obowiązanymi;
- przedsiębiorców prowadzących działalność w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi lub antykami (również jeśli działalność prowadzona jest w galeriach sztuki lub w domach aukcyjnych, gdy wartość transakcji bądź szeregu powiązanych transakcji, wyniesie 10.000 euro, a także podmioty prowadzące działalność polegającą na przechowywaniu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków.
Rozszerzenie katalogu podmiotów zobowiązanych do ujawnienia informacji o beneficjentach rzeczywistych w CRBR
W wyniku nowelizacji art. 58 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu z 1 marca 2018 r., do ujawnienia i aktualizacji informacji o beneficjentach rzeczywistych zobowiązane będą takie podmioty jak: spółki partnerskie, spółdzielnie, stowarzyszenia podlegające wpisowi do KRS oraz fundacje.
Obowiązek będzie dotyczył również trustów, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski, nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu, a także spółek europejskich, spółdzielni europejskich oraz europejskich zgrupowań interesów gospodarczych.
Nowy obowiązek będzie miała również instytucja obowiązana.
W przypadku, gdy poweźmie potwierdzoną wątpliwość co do prawidłowości danych zawartych w CRBR, będzie zobowiązana zgłosić taką wątpliwość podmiotowi prowadzącemu rejestr CRBR, tj. Ministrowi Finansów. Natomiast beneficjent rzeczywisty, który nie dopełnił obowiązku podania instytucji obowiązanej danych niezbędnych do zgłoszenia go w CRBR, podlegać będzie karze pieniężnej do wysokości 50 000 zł. Obowiązek uzyskania przez niektórych przedsiębiorców wpisu do nowego rejestru przed rozpoczęciem działalności pod rygorem nałożenia administracyjnej kary finansowej
Charakter obrotu walutami wirtualnymi, który daje możliwość ukrycia tożsamości, a więc sprzyja wykorzystywaniu walut wirtualnych do prania pieniędzy, został również dostrzeżony przez regulatorów. Podmioty prowadzące działalność w zakresie walut wirtualnych będą zobowiązane do uzyskania wpisu do nowego rejestru, jaki na te potrzeby będzie prowadził Minister Finansów. Wejście w życie nowych przepisów czyni z tej działalności działalność regulowaną, którą będzie można prowadzić jedynie po uzyskaniu wpisu do rejestru. Bez względu na formę prawną prowadzenia działalności, przedsiębiorca ubiegający się o wpis do rejestru, będzie musiał spełnić szereg wymogów – m.in. takich, jak wykazanie się posiadaniem odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w zakresie walut wirtualnych czy wykazanie się uprzednią niekaralnością. Wpis do rejestru będzie następował na podstawie elektronicznego wniosku - jego wzór zostanie udostępniony przez Ministra Finansów.
Na dostosowanie się do nowych przepisów i dokonanie wpisu w rejestrze przedsiębiorcy prowadzący obecnie działalność w zakresie wymiany walut wirtualnych będą mieli rok. Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru dotyczy także podmiotów świadczących usługi na rzecz spółek lub trustów w rozumieniu art. 2 ust 1 pkt 16 ustawy, z wyjątkiem radców prawnych i adwokatów.
Podmioty prowadzące działalność bez wpisu do rejestru będą musiały liczyć się z administracyjną karą pieniężną do wysokości 100.000 zł.
