Zastępca prokuratora generalnego Departamentu Sprawiedliwości USA (DoJ) Lisa Monaco przedstawiła nową politykę, która wymaga od Chief Compliance Officers („CCO”) poświadczenia, że programy zgodności zostały "rozsądnie zaprojektowane w celu zapobiegania naruszeniom antykorupcyjnym". Innymi słowy, został wprowadzony wymóg certyfikacji antykorupcyjnej.
Nowa polityka DoJ jest wynikiem ugody obejmującej ponad 1 mld USD kar nałożonych na giganta górniczego, Glencore International AG („Glencore”). Spółka przyznała się do zarzutów przekupstwa i manipulacji na rynku. Nowe wymogi mają na celu zapewnienie, że CCO śledzą na bieżąco potencjalne naruszenia w przedsiębiorstwie i dysponują niezbędnymi zasobami w celu zapobiegania przestępstwom finansowym. Chociaż wyrażonym zamiarem nowej polityki jest wzmocnienie pozycji CCO, wzbudziła ona obawy dotyczące potencjalnej odpowiedzialności Compliance Officer’ów.
SPRAWA GLENCORE
Glencore jest jedną z największych światowych firm w handlu ropą naftową, paliwami, metalami, minerałami i żywnością. W Glencore toczyło się wieloletnie postępowanie wyjaśniające prowadzone przez Departament Sprawiedliwości USA w związku z naruszeniem ustawy o zagranicznych praktykach korupcyjnych (FCPA) oraz zarzutami manipulacji cenami towarów.
Zgodnie z zeznaniami i dokumentami sądowymi, Glencore działając za pośrednictwem swoich pracowników i agentów, w okresie ponad 10 lat wypłacił ponad 100 mln USD osobom trzecim ułatwiającymi relacje z podmiotami publicznymi. Postępowanie wyjaśniające zakończyło się ugodą sądową. Glencore przyznał się do zarzutu zmowy mającej na celu naruszenie FCPA.
Shaun Teichner (General Counsel) przyznał, że Glencore "świadomie i dobrowolnie wszedł w zmowę w celu naruszenia ustawy o zagranicznych praktykach korupcyjnych, dokonując płatności na rzecz skorumpowanych urzędników państwowych".
WYMÓG CERTYFIKACJI ANTYKORUPCYJNEJ
Na Glencore zostało nałożone zobowiązanie do zapłaty około 1 mld USD władzom USA. Zawarta ugoda wymaga, aby Glencore, między innymi:
- wdrożyła dwa niezależne programy monitorujące programy compliance, jeden w Stanach Zjednoczonych i jeden za granicą, w celu zapobieżenia ponownemu wystąpieniu przestępstw; oraz aby
- dyrektor generalny/prezes (CEO) i Chief Compliance Officer (CCO) przedłożyli dokument poświadczający, że firma spełniła swoje zobowiązania w zakresie zgodności (wymóg certyfikacji CCO).
DLACZEGO WYMÓG CERTYFIKACJI CCO WZBUDZA OBAWY?
Wymóg certyfikacji CCO wzbudził obawy dotyczące potencjalnego wzrostu odpowiedzialności CCO. W szczególności Compliance Officer’owie obawiają się, że nowe wymogi DoJ przeniosą odpowiedzialność korporacyjną na indywidualną odpowiedzialność Compliance Officerów. Formularz certyfikacji wymaga od dyrektora generalnego i CCO zaświadczenia, że program zgodności został "rozsądnie zaprojektowany", aby zapobiec przyszłym naruszeniom antykorupcyjnym.
Krytycy tego wymogu obawiają się, że nowe certyfikaty mogą zniechęcić CCO do podejmowania pracy w firmach, które są lub mogą być stronami umów z Departamentem Sprawiedliwości USA. Departament Sprawiedliwości stwierdził, że odpowiedzialność będzie zależeć od faktów i okoliczności sprawy, a nowa polityka nie ma na celu ścigania prezesów lub CCO.
Zastępca prokuratora generalnego Kenneth A. Polite Jr. stwierdził: "jeśli istnieje świadome wprowadzenie w błąd ze strony Prezesa lub CCO, to z pewnością może to skutkować odpowiedzialnością osobistą". Krytycy podnoszą obawy, jak realistyczny jest wymóg certyfikacji CCO dla dużych, międzynarodowych firm. Kwestionują również należytą staranność wymaganą do faktycznego zapewnienia, że programy zgodności są "racjonalnie zaprojektowane", zwłaszcza w przypadku przedsiębiorstw działających w ponad 50 krajach.
CO C-SUITE, ZARZĄD i COMPLIANCE OFFICER POWINNI ROZWAŻYĆ
Pytania do rozważenia to:
- dokąd doprowadzi wyrażona przez DoJ polityka? oraz
- czy i jak najlepiej przygotować się do certyfikacji?
Departament Sprawiedliwości wyraźnie wyraził zamiar "ścigania osób, które popełniają nadużycia korporacyjne i czerpią z nich zyski". Niezależnie od uwag Monaco wydaje się, że certyfikacja stwarza możliwość rozszerzenia działań sprawdzających i weryfikujących skuteczność wdrażanych przez firmy programów compliance.
Działy prawne powinny współpracować z zarządem i CCO, aby ustalić obszary korporacyjnych praktyk biznesowych, które podlegają programom zgodności.
Warto opracować odpowiednie praktyki, procesy i procedury, w tym zapewnić monitoring i audyt oraz szkolenia, aby upewnić się, że programy skutecznie zapobiegają nadużyciom. Ponadto należy pamiętać o udokumentowaniu swoich praktyk i procesów biznesowych. Programy te stają się znacznie bardziej złożone, gdy operacje obejmują zagraniczne jurysdykcje i zagraniczne przepisy w odniesieniu do takich kwestii, jak prywatność czy prawo pracy.
Jeśli Twoja firma potrzebuje wsparcia w obszarze budowania skutecznych programów compliance, zapraszamy do kontaktu: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub +48 532 990 560.
