Podatek cukrowy oraz podatek od tzw. małpek, to jedne z najgłośniejszych rodzajów danin publicznych w ostatnim czasie.
Wraz z początkiem roku weszły w życie przepisy określające nieznane dotychczas opłaty od powyższych środków spożywczych. Rząd podkreślał, iż celem wprowadzenia opłat jest promowanie prozdrowotnych wyborów konsumentów.
Podatek cukrowy
Polska, tak jak niektóre kraje Unii Europejskie wprowadza nową opłatę od środków spożywczych, popularnie zwaną podatkiem cukrowym. Podatek swoim zakresem obejmuje wprowadzane na rynek napoje z dodatkiem cukrów będących monosacharydami, disacharydami i oligosacharydami oraz środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancje słodzące, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności, kofeiny lub tauryny.
Opłata jest obliczana na każdy litr napoju jako suma dwóch wartości - stałej i zmiennej:
- 50 groszy za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość w jakiejkolwiek ilości, co najmniej jednej substancji słodzącej oraz
- 10 groszy za zawartość kofeiny lub tauryny za każdy litr napoju oraz
- 5 groszy za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju.
Warto podkreślić, że górny limit wynosi 1,20 zł za litr napoju.
Podatek od „małpek”
Do drugiej grupy produktów objętych nowym podatkiem zaliczają się napoje alkoholowe w opakowaniach o pojemności nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml.
Opłata obliczana jest według ilości 100-procentowego alkoholu w butelce o pojemności do 300 ml. Wysokość tej opłaty wyniesie 25 zł za każdy pełny litr 100-procentowego alkoholu.
- Przykładowo, jeśli w butelce o pojemności 100 ml jest 40-procentowa wódka, to kupując ją należy zapłacić o 1 zł więcej (wzór: 25 zł / 1000 ml 100 ml 40%).
Producenci reagują na dodatkowe obciążenia fiskalne dla pojemności do 300 ml. Na rynku zaczyna pojawiać się nowa pojemność butelek alkoholi – 350ml.
Kto jest zobowiązany uiścić opłatę?
Nowe regulacje od początku budziły znaczne zastrzeżenia, w szczególności odnośnie do tego, kto jest zobowiązany uiszczać kwoty za powyższe daniny.
Wyżej wspomniany obowiązek uiszczenia zapłaty został nałożony na osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadającej osobowości prawnej, które sprzedają napoje do punktów sprzedaż detalicznej, a także produkują, nabywają napoje z innych krajów UE bądź spoza UE i prowadzą ich sprzedaż detaliczną i zamawiają u producenta wyprodukowanie napoju objętego opłatą, podczas gdy skład napoju podlegającego opłacie został zawarty w umowie.
Opłatę od danego napoju uiszcza się raz, zatem jeśli została ona już wcześniej opłacona, to wówczas przedsiębiorca sprzedający lub wprowadzający na rynek napoje, nie musi płacić od nich opłaty.
Jaki jest termin na wniesienie opłaty?
Opłatę cukrową należy wnieść do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja.
Z kolei podatek od małpek należy wnieść za dane półrocze, do końca miesiąca następującego po zakończeniu półrocza.
Sytuacja na rynku po pierwszym kwartale 2021 r.
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Centrum Monitorowania Rynku po upływie pierwszego kwartału od urzeczywistnienia opłaty cukrowej, ceny napojów słodzonych wzrosły średnio o kilkanaście proc. Największy regres w sprzedaży w handlu tradycyjnym zaobserwowano w segmencie napojów gazowanych, wód smakowych oraz herbat mrożonych – odnotowano spadek sprzedaży na poziomie ok. 23%.
Z kolei, jeśli chodzi o podatek od napojów alkoholowych, w opakowaniach o pojemności nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml, CMR odnotował, iż wzrost cen istotnie wpłynął na sprzedaż małych pojemności wódki. Centrum Monitorowania Rynku zbadał, że w styczniu oraz lutym 2021 sprzedaż w sklepach małoformatowych spadła o 20% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.
W przypadku alkoholi smakowych, to „małpki” nie straciły znacznie na popularności, bowiem został odnotowany spadek tylko o 8%, co jest wartością zaskakującą, w stosunku do wspomnianych wyżej statystyk.
Podsumowując, zgodnie z przedstawionymi wyżej badaniami, które zostały przeprowadzone przez Centrum Monitorowania Rynku, można odnieść wrażenie, że nowe podatki faktycznie wpływają na to, że konsumenci rezygnują ze słodzonych napojów i wybierają ich zdrowsze alternatywy.
Nie ulega jednak wątpliwości, że musi upłynąć jeszcze kilka miesięcy, aby móc dokładnie rozpoznać skutki nałożonych danin oraz ocenić, czy mają one realny wpływ na zdrowie konsumentów.
Źródło:
http://www.cmr.com.pl/podatek-malpkowy-a-sprzedaz-wodki/
http://www.cmr.com.pl/o-wplywie-oplaty-cukrowej-na-sprzedaz-napojow-niegazowanych-na-podstawie-danych-cmr-w-biznes-24-magdalena-wilgatek/
