Suplementy diety niewątpliwie podbiły polski rynek, a ich popularność wciąż rośnie. Z dostępnych badań i informacji wynika, że prawie połowa Polaków (48 %) każdego dnia zażywa suplementy diety, a 7 na 10 Polaków stosuje je okazjonalnie. Jednakże, tylko 27 % potrafi je poprawnie zdefiniować.
Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) „Regulacja rynku suplementów diety. Czy Polska ma szansę zostać europejskim liderem?” głównym problem jest niewiedza i brak świadomości w kwestii przepisów prawnych, które regulują możliwość wprowadzenia suplementów do obrotu oraz skutków ich stosowania.
Polacy chętnie sięgają po suplementy, ponieważ aż 60 % uważa, że podlegają one takim samym wymogom nadzoru jak leki. Tymczasem, przepisy jasno wskazują, że suplementy diety to żywność i podlegają przepisom prawa żywnościowego, w odróżnieniu od leków, które reguluje prawo farmaceutyczne.
Definicja suplementu diety
Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, suplement diety to środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny. Suplementy diety są wprowadzane do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, tj. w formie: kapsułek, tabletek, drażetek, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem oraz w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.
Powyższa definicja posiada kilka istotnych elementów, które pozwalają prawnie scharakteryzować kategorię produktów będących suplementami diety:
- celem suplementów jest uzupełnienie normalnej diety w niektóre składniki mineralne czy witaminy;
- suplementy diety nie mogą zastąpić zbilansowanej diety, a jedynie ją wspomóc;
- suplementy nie posiadają właściwości leczniczych i co do zasady są dedykowane osobom zdrowym.
Powiadomienie o wprowadzeniu suplementu diety do obrotu
Producent wprowadzający do obrotu w Polsce suplementy diety musi powiadomić o tym Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS). W powiadomieniu tym należy podać szereg informacji, jak na przykład dokładny skład produktu, ze wskazaniem jakie składniki, w jakiej formie i w jakiej ilości w nim występują. Jednakże nie jest konieczne dostarczenie dokumentacji potwierdzającej jakość oraz deklarowane efekty działania. Kontrola zgłoszeń suplementów jest ograniczona w stosunku do ich ilości na rynku, z uwagi na lawinę zgłoszeń, co powoduje niemożność rzeczywistego skontrolowania wszystkich produktów. Wobec tego, za jakość oraz bezpieczeństwo stosowania danego suplementu odpowiada przede wszystkim jego producent lub wprowadzający do obrotu.
Komentarz
Podsumowując, z uwagi na ubogie regulacje w zakresie suplementów diety i ograniczone możliwości kontrolowania wszystkich wprowadzanych na rynek produktów, warto być świadomym konsumentem i nie podchodzić do kwestii suplementacji bezrefleksyjnie. Suplementy diety to żywność i są regulowane przez prawo żywnościowe, a nie farmaceutyczne. Ich celem nie jest leczenie, a uzupełnienie zbilansowanej diety, zatem ich działanie nie musi być dowiedzione badaniami klinicznymi.
W przeciwieństwie do leków, nie muszą spełniać szeregu restrykcyjnych norm odnośnie ich składów, zatem mogą się one zawierać substancje niedozwolone. Warto mieć na uwadze, iż decyzję o wprowadzeniu danego suplementu podejmuje przedsiębiorca. Jego obowiązkiem jest jedynie zgłoszenie zamiaru wprowadzenia na rynek do rejestru GIS, ale co do zasady, szczególne pozwolenie nie jest potrzebne.
