Współpraca między przedsiębiorcami jest powszechnym zjawiskiem gospodarczym i prawnym. I mogłoby się wydawać, że opierając się na klasycznej zasadzie swobody umów (z kodeksu cywilnego) relacje między przedsiębiorcami można ustawać dowolnie. Jednak wolność gospodarcza jest jednak ograniczona m.in. przez zakaz praktyk ograniczających konkurencję.
Można wyróżnić dwa rodzaje porozumień między przedsiębiorcami – porozumienia poziome między konkurentami (horyzontalne) oraz porozumienia poziome (wertykalne) między podmiotami na różnym szczeblu obrotu. W praktyce większe ryzyko w zakresie możliwego naruszenia konkurencji wywołują porozumienia horyzontalne. Przede wszystkim z samej istoty konkurencji wynika, że konkurenci powinni rywalizować ze sobą o klienta, a nie wspólnie podejmować uzgodnione działania.
Czy ilość spotkań między konkurentami ma znaczenie?
Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w 2009 orzekł, że pojedyncze spotkanie przedsiębiorstw konkurujących ze sobą może stanowić tzw. uzgodnioną praktykę, która narusza prawo konkurencji. Co ważne, ETS uznał, że w przypadku zachowania antykonkurencyjnego (w tym przypadku nielegalnej wymiany informacji), zachowanie to może mieć wpływ na rynek nawet przy jednym spotkaniu, ponieważ zakłada się, że uczestnicy uwzględniają w swoim działaniu informacje pozyskane w trakcie tego jednego spotkania.
Jakie było tło sprawy?
Przedstawiciele pięciu operatorów sieci telefonii komórkowej w Holandii (Ben Nederland BV (obecnie T-Mobile), KPN, Dutchtone NV (obecnie Orange), Libertel-Vodafone NV (obecnie Vodafone) i Telfort Mobile BV (następnie O2 (Holandia) BV i teraz Telfort)) odbyli spotkanie w dniu 13 czerwca 2001 r. Zarzucono, że na tym spotkaniu omawiali między innymi o obniżeniu wynagrodzeń abonamentowych.
Niderlandzki organ ochrony konkurencji stwierdził w 2002 r., że pięciu operatorów doprowadziło do zmowę lub zawarło uzgodnioną praktykę, sprzeczną z prawem konkurencji. W szczególności zarzut dotyczył tego, że dokonywali uzgodnień w celu zmniejszenia swoich płatności na rzecz sprzedawców telefonii komórkowej. Sprawa została skierowana do ETS do wyjaśnienia przede wszytskim tego czy jedno spotkanie jest wystarczające, aby stanowić podstawę uzgodnionej praktyki z naruszeniem prawa konkurencji.
ETS orzekł, że w zależności od struktury rynku nie można wykluczyć, że jednorazowe spotkanie między konkurentami może stanowić wystarczającą podstawę do koordynowania przez strony ich zachowania na rynku. Trybunał zauważył, że nie chodzi o liczbę spotkań (ani nawet o to, czy spotkania wiążą się z bezpośrednią dyskusją na temat cen detalicznych), lecz raczej o to, czy spotkania, które miały miejsce, były dla konkurentów okazją do uwzględnienia wymienianych między nimi informacji w celu określenia ich zachowania na rynku. ETS stwierdził, że istnieje domniemanie, że gdy spółki wymieniają informacje dotyczące zamierzonego zachowania, uwzględnią te informacje w ich przyszłym zachowaniu. Tym samym ciężar dowodu żeby obalić to domniemanie spoczywa na zaangażowanych spółkach.
Komentarz
Wyrok ma istotne znaczenie praktyczne, ponieważ pokazuje, że próg naruszenia jest niski: ETS zasadniczo potwierdził, że nawet jednorazowa wymiana szczególnie chronionych informacji handlowych między konkurentami jest problematyczna, ponieważ usuwa niepewność warunków rynkowych i prowadzi do koordynacji ich zachowań/zachowań konkurencyjnych oraz dostosowania strategii biznesowych.
Nie oznacza to, że przedsiębiorstwa powinny unikać uczestnictwa we wszystkich spotkaniach, na których obecni będą konkurenci. Jeśli takie spotkanie jest planowane warto zadbać o to, aby:
- Poznać wcześniej agendę spotkania – pozwoli to zawczasu ustalić jakiego rodzaju tematyka będzie poruszana;
- Warto zaprosić do udziału prawnika, który jest zaznajomiony z obszarem prawa konkurencji i będzie w stanie zareagować w momencie, gdy spotkanie przyjmie niepożądany kierunek;
- Czynnie sprzeciwiać się i żądać odnotowania w protokole swojej reakcji w momencie, w którym pojawią się tematy wątpliwe prawnie lub jawnie zmierzające w kierunku naruszenia reguł wolnej konkurencji;
- Zachować czujność w trakcie wypowiedzi tak, aby uniknąć problemów związanych z ich niewłaściwą interpretacją.
Chcesz dowiedzieć się więcej lub uzyskać wsparcie prawne? Skontaktuj się z nami pod numerem tel. 532 990 560 lub wysyłając email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Przywoływany wyrok:
- T-Mobile Netherlands BV i in. przeciwko Radzie Dyrektorów Holenderskiego Urzędu Ochrony Konkurencji C-8/08
