- Nowe
Od 1 lipca 2020 r. kontrolą jakości żywności zajmuje się jeden organ - Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). IJHARS odpowiada za kontrole jakości żywności „od pola do stołu”, czyli u producentów rolnych, przetwórców i importerów, w magazynach, hurtowniach i sklepach.
Jej zadaniem jest sprawdzanie m.in. czy produkty spożywcze nie są zafałszowane i czy są właściwie oznaczone. Kontrole obejmują żywność nieprzetworzoną (np. owoce, warzywa, ryby, mięso) i przetworzoną (np. pieczywo, makarony, sery), a także opakowania artykułów spożywczych. IJHARS sprawdza też jakość dań, które są serwowane w barach, restauracjach, szkolnych stołówkach czy zakładach cateringowych, przygotowujących posiłki dla szpitali. IJHARS może nakładać na przedsiębiorców kary, a także wycofać ze sklepów całą partię zafałszowanej żywności. Biorąc pod uwagę tak szeroki zakres kompetencjo, warto wiedzieć jak – krok po kroku – przebiega kontrola, kto i jak może ją przeprowadzić, czy i jak można zgłosić zastrzeżenia do protokołu.
Jakie są wymagania w zakresie jakości handlowej? Jakie produkty i półprodukty podlegają kontroli?
Zgodnie z ustawą z 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (dalej „Ustawa JHARS”), wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie:
- jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania;
- oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.
W odpowiednich przepisach - rozporządzeniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, określone zostały wymagania w zakresie jakości handlowej m.in.:
- wyrobów czekoladowych i kakaowych;
- miodu;
- fermentowanych napojów winiarskich;
- wybranych przetworów owocowych (m.in. dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych, soków i nektarów);
- ziemniaków;
- niektórych przetworów mlecznych (m.in. mleka zagęszczonego, mleka w proszku, kazeiny);
- ekstraktów kawy i cykorii;
- i niektórych półproduktów i produktów przemysłu cukrowniczego.
Ponadto, producenci zobowiązani są do przestrzegania przepisów unijnych, odnoszących się do jakości handlowej m.in.:
- świeżych owoców i warzyw;
- wina;
- napojów spirytusowych;
- oliwy z oliwek;
- jaj;
- mięsa drobiowego;
- tusz wieprzowych i wołowych
- przetworów rybnych oraz mlecznych.
Kto przeprowadza kontrole?
Na mocy Ustawy JHARS, nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych sprawuje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Urzędowe kontrole żywności przeprowadza pracownik inspekcji po okazaniu legitymacji służbowej oraz upoważnienia do kontroli. Kontrole są niezapowiedziane, i mogą być również przeprowadzane ad hoc.
Jaki jest cel kontroli jakości handlowej?
Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz warunków składowania i transportu tych artykułów ma na celu sprawdzenie, czy:
- artykuły rolno-spożywcze spełniają wymagania w zakresie jakości handlowej, określone w przepisach o jakości handlowej oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta;
- artykuły rolno-spożywcze są składowane lub transportowane w sposób zapewniający zachowanie ich właściwej jakości handlowej;
- ilość i jakość składowanego artykułu rolno-spożywczego są zgodne z ustalonymi warunkami składowania.
Co to jest jakość handlowa?
Pojęcie jakości handlowej zdefiniowane zostało w art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej, i oznacza „(…) cechy artykułu rolno-spożywczego, dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi".
Pojęcie to nie obejmuje zatem:
- wymagań zdrowotnych żywności (w tym wymagań weterynaryjnych i fitosanitarnych);
- wymagań dotyczących przestrzegania higieny (sanitarnych), co reguluje ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i przewidziane w niej wymogi zapewniają odpowiednią „poza-zdrowotną" jakość produktów i chronią interesy ekonomiczne konsumenta.
Etapy kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
Podsumowanie
Co roku Inspekcja Handlowa przeprowadza prawie 20 tys. kontroli, podczas których sprawdza ponad 165 tys. partii produktów. Dużą część z nich stanowi żywność – było to ok. 7-8 tys. kontroli rocznie.
Przedsiębiorcy powinni mieć świadomość swoich praw i obowiązków w czasie kontroli IJHARS. Zawczasu można przeszkolić pracowników, zrealizować także symulowaną kontrolę, aby w razie tej rzeczywistej – wszystkie zaangażowane z nią osoby wiedziały dokładnie, jak się zachować i na co zwracać uwagę.
W razie jakichkolwiek wątpliwości lub pytań zapraszamy do kontaktu!
